Wat is het verschil tussen een burn-out en “gewoon veel stress”?

Burn-out voor burn-out na. We kunnen er niet meer omheen, burn-out is een groot en groeiend probleem in onze westerse werkwereld. Volgens de Arbobalans 2018 (een 2-jaarlijks onderzoek van TNO) heeft 16% van de werknemers last van burn-outklachten. Maar wat is het verschil tussen “gewoon veel stress”, en burn-out? Wanneer mag je spreken van een burn-out? Laten we beginnen bij wat definities. Alhoewel zowel stress als burn-out verschillend worden gedefinieerd door wetenschappers, psychologen, werkgevers en medewerkers, gaan we in dit artikel uit van de onderstaande definities;

Een fysiologische aandoening waarbij je emotioneel en fysiek uitgeput bent en daardoor emotioneel, fysiek en cognitief niet meer goed functioneert. In de oorspronkelijke definitie van burn-out (Maslach en Jackson, 1986) worden de volgende kenmerken van burn-out genoemd:

• Emotionele uitputting: een gevoel van extreme vermoeidheid (de reserves zijn op en de batterij kan niet meer worden opgeladen)
• Apathie: vervreemding ten opzichte van anderen (een negatieve, cynische, afstandelijke en kille houding hebben tegenover collega’s en werk)
• Gevoelens van afnemende bekwaamheid: het gevoel dat je minder goed presteert dan in het verleden het geval was en de neiging jezelf negatief te beoordelen

De fysieke en emotionele reactie die optreedt bij druk of spanning door externe of interne stressoren.

Van een stevige uitdaging op zijn tijd krijgen we juist meer mentale en fysieke energie. Door de lat af en toe hoger te leggen, leren we nieuwe vaardigheden aan en groeien we als professionals. Wanneer we de klus hebben geklaard voelen we ons na afloop misschien wel moe, maar vooral ook blij en voldaan. Uitgedaagd worden op ons werk is belangrijk voor ons om betrokken en productief te blijven. Wanneer er echter sprake is van langdurige overbelasting of chronische stress, ligt een burn-out op de loer.

Het ervaren van veel stress is heel anders dan het hebben van een burn-out. De Amerikaanse Mental Health site Helpguide zegt hierover: Bij (negatieve) stress gaat het vooral over het “Teveel”. Een teveel aan druk, taakeisen, onzekerheden, veranderingen etc. Het gevoel dat het teveel voor je is. Dit gevoel doet een aanslag op je fysieke en mentale vermogen. Maar zelfs al ben je erg gestrest, je weet dat je je weer beter zal voelen als je straks alles weer onder controle hebt. Bij burn-out daarentegen gaat het meer over een “Tekort”. Een tekort aan energie, het verlies van motivatie. Burn-out betekent niet voor niets opgebrand. Je brandstof is op. Je hebt geen energie meer om in taken te steken. Mensen die een burn-out ervaren, hebben vaak een negatieve houding tegenover anderen en hun werkzaamheden. Ze kunnen zich moeilijk voorstellen dat het ooit nog beter gaat worden Waar het bij veel stress kan voelen of je verdrinkt in een zee van taken en verantwoordelijkheden, kan een burn-out juist voelen alsof je helemaal alleen in het midden van de Sahara staat, uitgedroogd en zonder eten of water. Waar je bij stress met behulp van een reddingsboei zelf weer veilig naar de kant kunt zwemmen, heb je om te herstellen van een burn-out een reddingshelikopter en extra voedingsstoffen nodig. Bij stress kan de boog niet altijd gespannen staan. Bij een burn-out is de rek er volledig uit.

Hoe tackle je stress voor het in een burn-out verandert? Door te onderzoeken wat de oorzaken van de stress zijn, zodat je concreet aan het werk kunt om daar iets aan te veranderen. Specifieke stressfactoren die veel voorkomen op de werkvloer zijn bijvoorbeeld;

• Te hoge taakeisen
• Te weinig controle
• Te weinig of verkeerde beloning
• Leidinggevende(n)
• Organisatorische veranderingen
• Steun van collega’s
• Baan(on)zekerheid

Van deze 7 stressfactoren, zijn te hoge taakeisen, in combinatie met te weinig controle of autonomie volgens TNO de belangrijkste oorzaken voor het groeiende aantal burn-out klachten in Nederland. Met de “Stress Quotient”, de werkgerelateerde stress analyse van TTISI breng je jouw persoonlijke stressniveau (of die van het hele team) in kaart aan de hand van een vragenlijst, gespecificeerd op deze 7 stressfactoren. Zo zie je direct op welke van deze factoren jij stress ervaart. Ook worden er aan de hand van jouw stressniveau specifieke tips gegeven hoe je hier verbetering in aan zou kunnen brengen. Bekijk hier hoe zo’n rapport eruitziet voor een individu Bekijk hier hoe zo’n rapport eruitziet voor een team Wil jij meer weten over de Stress Quotient, zelf met het instrument leren werken, of het instrument inzetten in je team of organisatie? Neem contact met ons op!